QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN TRƯỜNG THCS & THPT TÂY SƠN
 
Trường THCS&THPT Bán công Tây Sơn được thành lập theo quyết định số 1121/QĐ ngày 2/8/1993 của UBND tỉnh Lâm Đồng và khai giảng năm học đầu tiên ngày 5/9/1993. Trường được thành lập từ cơ sở ban đầu được tiếp thu là trường tiểu học Tây Sơn (trường Xuân An cũ), một ngôi trường cấp 1 đã xuống cấp với hai dãy nhà trệt có 12 phòng, sân bãi sình lầy nằm trên con hẻm thuộc đường Nhà Chung phường 3, thành phố Đà Lạt.
Năm học đầu tiên 1993 – 1994 nhà trường có 883 học sinh gồm 15 lớp cấp 2 là hệ B của trường Quang Trung và 5 lớp cấp 3 là học sinh hệ phổ thông của trường Kỹ thuật Lâm Đồng, cùng một số học sinh mới tuyển là những em không đủ điểm chuẩn vào hệ quốc lập. Đội ngũ giáo viên của trường gồm 15 giáo viên cấp 2 được tách từ hội đồng giáo dục trường THCS Quang Trung và 8 giáo viên cấp 3 là giáo viên của trường Kỹ thuật Lâm Đồng – Đà Lạt.
*1993 – 1997: Cô Trần Thị Ngọ làm Hiệu trưởng, trường thực hiện công tác giáo dục với mô hình trường bán công.
*1997 – 2002: Cô Đỗ Thị Khuê làm Hiệu trưởng, trường thực hiện công tác giáo dục với mô hình trường bán công.
*2002 – 10/2010: Thầy Võ Thanh Hùng làm Hiệu trưởng, trường thực hiện công tác giáo dục với mô hình trường bán công và mô hình trường công lập tự chủ (2/2008).
Tháng 02/2008, theo Quyết định số 534/QĐ – UBND ngày 27/02/2008 của UBND Tỉnh Lâm Đồng, đã chuyển đổi trường THPT Bán công Tây Sơn – Đà Lạt thành Trường THCS và THPT Tây Sơn – Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng (công lập tự chủ).
*11/2010 – 7/2012: Thầy Phạm Lưu làm Hiệu trưởng, đã mất; trường thực hiện công tác giáo dục với mô hình trường bán công.
*8/2012 – nay: Thầy Nguyễn Văn Trai làm Hiệu trưởng, trường thực hiện công tác giáo dục với mô hình trường công lập.
Đầu năm 2012, UBND Tỉnh Lâm Đồng đã có Quyết định số 104/QĐ – UBND, ngày 16/01/2012 về việc chuyển trường THCS và THPT Tây Sơn, Đà Lạt sang loại hình trường công lập.
Trong những năm qua quy mô trường lớp, chất lượng giáo dục và CSVC của nhà trường từng bước ổn định và phát triển; bình quân từ 50 đến 56 lớp hàng năm, với sĩ số HS từ 2100 đến 2400 học sinh.
* Năm học 2023 – 2024 trường THCS&THPT Tây Sơn có 55 lớp với 2457 HS, trong đó có 31 lớp THCS với 1403 HS, 24 lớp THPT với 1054 HS.
Chất lượng văn hóa của học sinh qua từng năm đã có nhiều chuyển biến rõ nét. Năm học đầu tiên số học sinh yếu kém hơn 37%. Đến nay số học sinh khá giỏi tăng, số học sinh yếu kém giảm nhiều (lọai Giỏi: 21, 9%; lọai Khá : 43,1%; lọai TB: 30,9%; loại yếu 4,0%)
Với sự nỗ lực cố gắng của nhà trường, hàng năm tỷ lệ học sinh lớp 9 đỗ tốt nghiệp THCS đạt 99% trở lên và được xét tuyển vào lớp 10 tại các trường THPT Công lập trên địa bàn TP Đà Lạt đạt tỷ lệ 80, 00%; trong đó trung bình có 30 HS trúng tuyển vảo Trường Chuyên Thăng Long. Kết quả HS lớp 12 Thi THPT QG: hàng năm tỷ lệ Tốt nghiệp đạt trung bình 99% (có nhiều năm đạt 100% TN), đỗ ĐH trung bình 70%. Phong trào thi chọn học sinh giỏi cũng được chú trọng. Hằng năm, trung bình có khoảng 60 học sinh THCS đạt học giỏi cấp Thành phố, 25 học sinh THCS đạt học giỏi cấp tỉnh và 14 học sinh THPT đạt học giỏi cấp tỉnh.
Từ năm học 2011 – 2012 đến nay, trường đạt danh hiệu tập thể lao động tiên tiên tiến cấp tỉnh trong nhiều năm (trong đó có 8 năm đạt danh hiệu tập thể lao động tiên tiên tiến xuất sắc cấp tỉnh, 2 lần được UBND Tỉnh tặng Bằng khen và cờ thi đua, . . .).
Gần 30 năm đã trôi qua, cùng với sự thay đổi của đất nước, trường THCS&THPT Tây Sơn cũng không ngừng đổi thay, "trưởng thành và phát triển"; là dịp chúng ta nhìn lại quá khứ để thấy được những gian khó và cả những nỗ lực vươn lên của thầy và trò trường THCS&THPT Tây Sơn. Trường Tây Sơn chúng ta thực sự đã chuyển mình lớn mạnh, tiệm cận với các trường tiên tiến trong thành phố và trong tỉnh. Chúng ta có quyền tự hào về nhà trường trong 30 năm qua. Song, thầy trò nhà trường không tự mãn với những gì đã đạt được, quyết tâm giữ gìn phát huy những thành tích đã đạt được để không phụ lòng tin của các cấp lãnh đạo và toàn xã hội đã gửi gắm niềm tin nơi chúng ta.